Scrabblewoorden

25 oktober 2009

BESCHOREN: de laatste telg van de familie BESCHEREN

Op de NTSV-interclub in Mortsel werden belangrijke nulscores uitgedeeld voor het woord BESCHEREN. De makers veronderstelden dat BESCHEREN zou bestaan, vermits toch ook BESCHOREN correct was. Helaas niet dus!

In de twaalfde uitgave van de driedelige Van Dale hadden het werkwoord BESCHEREN en het zelfstandig naamwoord BESCHERING nog een plaats. Zelfs het werkwoord BESCHOREN (beschoorde, beschoren) was opgenomen, en kreeg als verklaring BESCHEREN mee. Toen in 1999 de dertiende druk verscheen, bleek Van Dale in de familie BESCHEREN een razzia gehouden te hebben. Alle bestaande telgen bleken te zijn afgemaakt en vervangen door een nakomertje, nl. BESCHOREN, niet meer als werkwoord, maar wel als bijvoeglijk naamwoord!? Sinds 1999 is dus tijdens een scrabblepartij ook "iets BESCHORENS" toegestaan.

Het Genootschap 'Onze Taal' kan de beslissing van Van Dale om de BESCHEREN-familie uit te dunnen, bijtreden. Onze Taal beweert het volgende: "Het voltooid deelwoord BESCHOREN is de enig overgebleven vorm van het Middelnederlandse werkwoord BESCHEREN, dat 'toedelen' betekende. BESCHOREN betekent heden ten dage 'ten deel gevallen' of soms 'gegund'. In het Duits komt BESCHEREN nog wel voor, evenals het zelfstandig naamwoord Bescherung ('uitdeling van de kerstgeschenken').

"Dat lot is mij beschoren, mij is geen lang leven beschoren,"... zijn enkele voorbeelden van het hedendaags gebruik van het woord BESCHOREN. Mag men eigenlijk -zoals Van Dale- gewagen van een bijvoeglijk naamwoord? De modale taalvriend zal BESCHOREN eerder ervaren als een voltooid deelwoord dat maar eens af en toe bijvoeglijk gebruikt wordt.... In ieder geval: laat als scrabbelaar BESCHEREN links liggen of je komt er BESCHETEN uit.